TNB : Phase 1/ 2 / 3 - Arus Terus (DC) atau Arus Ulang Alik (AC)
3 Phase ? 2 Phase? 1 Phase?
AC ? DC?
AC ? DC?
....................................................................
PHASE 1 / 2 / 3
....................................................................
Bukan sebab rumah atau bukan rumah, tapi sebab dia nak guna banyak tenaga/kuasa letrik.
Ada rumah orang kaya yg nak guna banyak tenaga dia gunalah 3 phase. TNB cuma sambung saja.
Talian elektrik luar rumah semua 3 phase. Kalau dulu wayar letrik tergantong di tiang jalan raya boleh lihat ada 5 wayar. 3 wayar hidup (3 phase), 1 nutral. dan satu wayar kecil untuk lampu jalan.
Untuk kegunaan rumah dia sambung salah satu dari wayar (3 phase) katalah phase 1, kemudian rumah kedua guna phase ke2, rumah seterusnya phase ke3. Dibahagikan supaya beban setiap phase itu secara keseluruhanya sama seimbang.
Biasanya had 1 phase ialah 7.5kW. Lebih dari itu baru guna 3 phase. Had ini bergantung kepada pembekal letrik. 7.5kW ni negara lain.
Ada alat rumah yg lebih dari 7.5kW? Amat banyak ni... lebih kurang 10 kuasa kuda.
7.5kW bermakna 31.25 ampere pada 240 voltan.
Had litar pintas TNB, fius besar luar rumah ialah 31.5A.
Fius biasa di dalam rumah pun 13 ampere saja.
TNB Boleh bekalkan ikut banyak mana kegunaan kuasa.
1: Biasa 240V 1 phase hingga 12kVa
2: 240V 3phase hingga
3: 415V 3phase hingga 45kVa
Kalau lebih lagi guna voltan tinggi.
Kalau guna lebih 100kVA TNB kena buat pencawang suku.
Nota: kWh ialah unit tenaga. kW ialah unit kuasa. 1 kWh bersamaan kegunaan 1kW kuasa selama satu jam.
1 kVA pula ialah unit kegunaan elektrik 4.17A pada voltan 240.
Kenapa beza kVA dengan kW?
Ada rumah orang kaya yg nak guna banyak tenaga dia gunalah 3 phase. TNB cuma sambung saja.
Talian elektrik luar rumah semua 3 phase. Kalau dulu wayar letrik tergantong di tiang jalan raya boleh lihat ada 5 wayar. 3 wayar hidup (3 phase), 1 nutral. dan satu wayar kecil untuk lampu jalan.
Untuk kegunaan rumah dia sambung salah satu dari wayar (3 phase) katalah phase 1, kemudian rumah kedua guna phase ke2, rumah seterusnya phase ke3. Dibahagikan supaya beban setiap phase itu secara keseluruhanya sama seimbang.
Biasanya had 1 phase ialah 7.5kW. Lebih dari itu baru guna 3 phase. Had ini bergantung kepada pembekal letrik. 7.5kW ni negara lain.
Ada alat rumah yg lebih dari 7.5kW? Amat banyak ni... lebih kurang 10 kuasa kuda.
7.5kW bermakna 31.25 ampere pada 240 voltan.
Had litar pintas TNB, fius besar luar rumah ialah 31.5A.
Fius biasa di dalam rumah pun 13 ampere saja.
TNB Boleh bekalkan ikut banyak mana kegunaan kuasa.
1: Biasa 240V 1 phase hingga 12kVa
2: 240V 3phase hingga
3: 415V 3phase hingga 45kVa
Kalau lebih lagi guna voltan tinggi.
Kalau guna lebih 100kVA TNB kena buat pencawang suku.
Nota: kWh ialah unit tenaga. kW ialah unit kuasa. 1 kWh bersamaan kegunaan 1kW kuasa selama satu jam.
1 kVA pula ialah unit kegunaan elektrik 4.17A pada voltan 240.
Kenapa beza kVA dengan kW?
Sebabnya letrik ulang alik tak sama. Kalau batteri, kW dan kVA adalah sama.
Pengkelasan TNB
1: rumah kos rendah atau teres setingkat maxima 3kW
2: teres 2 tingkat, apatmen 5kW
3: rumah berkembar setingkat 7kW
4: Rumah sebiji atau kondo 3 bilik 10kW
5: Rumah sebiji 2 tingkat, atau kondo mewah 15kW
Ikut klasifikasi di atas, jenis no5 mungkin kena minta 3 phase sebab maksima dia sudah melebihi 12kVA.
Contohnya 4 biji airkon setiap satu 3kVA campur peralatan lain di rumah sudah melebihi 12kVA.
Kalau semuanya dipasang serentak.
Tapi airkond di rumah pp hanya 754w saja setiap satu, dan ada satu 1.1kW. Tak perlulah 3 phase untuk rumah biasa.
Kira semua keperluan tenaga di rumah kalau lebih 12kVA baru minta 3 phase.
Kalau kedai/bengkel depa ada satu motor yg 6kVA atau lebih. ini kena maklumkan dgn TNB.
Antara tanda tak cukup kuasa ialah bila pasang semua alat di rumah, suis besar tertutup atau fius besar putus.
Tapi kalau nak ubah satu phase kepada 3, kena buat pendawaian lain supaya pengunaannya berimbang. Kalau masuk 3 phase, tapi dalam rumah, pendawaiannya hanya guna satu saja wayar hidup, tak bergunalah. Sebab semua alat letrik di rumah perlu 1 saja wayar hidup.
Tetapi maklumat dari TNB ada sedikit ketidakpastian tentang had 240V, 1 phase. Iaitu untuk pengunaan antara 7.5kW dan 12kVA. unit berlainan, susah nak banding. Ini tiori elektrik. Untuk selamat kalau dah sampai 7.5kW boleh mohon 3 phase. 12kVA itu sudah cukup banyak. Kalau 240V karennya sudah 50A. Sedangkan had meter 240V TNB hanya 31.5A. Inilah yg jadi tidak pasti maklumat TNB.
Maklumat dari TNB boleh muat turun, kalau nak
https://www.tnb.com.my/assets/files/ESAHv3.pdf
KESIMPULAN :
Pengkelasan TNB
1: rumah kos rendah atau teres setingkat maxima 3kW
2: teres 2 tingkat, apatmen 5kW
3: rumah berkembar setingkat 7kW
4: Rumah sebiji atau kondo 3 bilik 10kW
5: Rumah sebiji 2 tingkat, atau kondo mewah 15kW
Ikut klasifikasi di atas, jenis no5 mungkin kena minta 3 phase sebab maksima dia sudah melebihi 12kVA.
Contohnya 4 biji airkon setiap satu 3kVA campur peralatan lain di rumah sudah melebihi 12kVA.
Kalau semuanya dipasang serentak.
Tapi airkond di rumah pp hanya 754w saja setiap satu, dan ada satu 1.1kW. Tak perlulah 3 phase untuk rumah biasa.
Kira semua keperluan tenaga di rumah kalau lebih 12kVA baru minta 3 phase.
Kalau kedai/bengkel depa ada satu motor yg 6kVA atau lebih. ini kena maklumkan dgn TNB.
Antara tanda tak cukup kuasa ialah bila pasang semua alat di rumah, suis besar tertutup atau fius besar putus.
Tapi kalau nak ubah satu phase kepada 3, kena buat pendawaian lain supaya pengunaannya berimbang. Kalau masuk 3 phase, tapi dalam rumah, pendawaiannya hanya guna satu saja wayar hidup, tak bergunalah. Sebab semua alat letrik di rumah perlu 1 saja wayar hidup.
Tetapi maklumat dari TNB ada sedikit ketidakpastian tentang had 240V, 1 phase. Iaitu untuk pengunaan antara 7.5kW dan 12kVA. unit berlainan, susah nak banding. Ini tiori elektrik. Untuk selamat kalau dah sampai 7.5kW boleh mohon 3 phase. 12kVA itu sudah cukup banyak. Kalau 240V karennya sudah 50A. Sedangkan had meter 240V TNB hanya 31.5A. Inilah yg jadi tidak pasti maklumat TNB.
Maklumat dari TNB boleh muat turun, kalau nak
https://www.tnb.com.my/assets/files/ESAHv3.pdf
KESIMPULAN :
- Rumah biasa guna sajalah yang biasa 1 phase, sudah cukup.
- Mengurus, rekod litar pendawaian untuk 3 phase jangka panjang adalah cerewet. Kalau tidak diurus dengan betul manafaatnya tidak seberapa. Orang kena tahu alat ini guna phase mana, yang 1 ke, 2 ke atau 3. Kalau nak tambah alat baru, nak kena kira nak sambung ke phase mana. Tapi alat kecil macam lampu, charger tak kisahlah. Kalau alat yg besar katalah 500 watt ke atas kena hati hati.
- Pengunaan kuasa letrik yg banyak perlu 3 phase supaya beban di bahagi kepada 3, ia mengurangkan beban 1 wayar, mengurangkan risiko terbakar.
- Kalau lebih banyak tenaga perlu, voltan lebih tinggi diperlukan... tapi ini tidak sesuai dgn rumah persendirian. Kerana bertambah lagi rumit penggunaanya sebab kebanyakkan alat hanya 240V sahaja.
....................................................................
AC ATAU DC
....................................................................
Voltan x Ampere = Watt
rengkasnya VA = Wk = kilo
kVA = kW
kW sebut "kilo watt"
kVA sebut "keh vee eh", ikut huruf dia.
Bekalan TNB ikut dokumen dia ialah 1 phase sehingga 12kVA sahaja. Bekalan ini sebenarnya ikut saiz wayar. Dan boleh diagak melalui saiz fius, iaitu arus maksima yg boleh. TNB kata 31.5A. Jika voltannya 240V, maka kuasa = 240x31.5 = 7560 atau
mudahnya 7.5k diletak unit jadi 7.5kW. Tapi TNB kata 12kVA.
Tapi arus ulang-alik, (AC:Alternating current)
Kuasa= V x A x cos(ß) = W
ß ialah perbezaan fase antara V dan A. Yang ni kena ukur.
Kalau arus ulang-alik guna VA bukan W. Sebab ß boleh berubah-ubah mengikut jenis alat letrik. Yang orang guna W ialah dengan membuat andaian ß=0, yakni cos(0)=1. Ini hanya betul untuk alatan seperti sterika, pemanas air, termasuk fius. Tapi bukan untuk kipas, oven mikrowave, blender.
Jadi bila TNB kata 12kVA tapi fius kata 7.5kW maka bezanya faktor cos(ß).
12 x cos(ß) =7.5
Saiz wayar tak boleh ubah, kalau tak cukup kena guna lebih dari satu wayar secara selari. Tapi kalau satu phase, maknanya wayar nutral pun kena tambah. Bila guna 3 phase, ketiga-tiga phase itu akan menolak satu sama lain (cancel). Jadi wayar nutral yang balik ke TNB, hampir 0, bila litar 3 phase itu berimbang. Sebenarnya nak guna dua atau lebih wayar gabung jadi satu ada banyak masalah sebab wayar itu jadi besar. Dan lain-lain lagi, susah nak tangani, jadi bila nak kuasa lebih, guna saja 3 phase, kalau itu pun tak cukup, guna voltan lebih tinggi dari 240V, contohnya 415V ... hingga boleh sampai 275kV. Ikut bekalan TNB.
Comments
Post a Comment